De zon schijnt speciaal voor jou
Financieel Dagblad: De zon is booming
Dinsdag 3 juli 2018
De zon is booming. Niet alleen dit voorjaar in tuin of op terrasjes, maar ook op de energiemarkt. Nieuwste trend: kies voor stroom je eigen zonnepark. Niet zozeer milieubewustzijn, maar de prijs geeft de doorslag voor velen. Met dank aan de subsidie.
Foto: Getty Images
De zon lijkt definitief doorgebroken op de energiemarkt. In de top twintig van goedkoopste leveranciers zie je tal van nieuwe namen waar de duurzaamheid vanaf spat. Containerbegrippen zoals 'groen' of 'eco' alleen zijn niet meer voldoende voor een opvallend milieuprofiel. Je kunt niet alleen kiezen voor windstroom in z’n algemeenheid, maar ook voor specifieke Nederlandse windstroom, opgewekt door een bepaalde molen. Hetzelfde geldt voor zonnestroom. Dus niet die doorsnee zonnestroom uit Spanje of Duitsland, maar echte Nederlandse. Als klant mag je precies weten van welk park die komt.
Voorbeelden te over in de ranglijst van goedkoopste aanbieders. Van de Bron is een leverancier ‘met een missie’. Op zijn website kun je als klant de 'steenkolencheck' doen. Je kunt zelf kiezen waar je energie vandaan komt, van de Solar Campus in Purmerend (€134,63) bijvoorbeeld of windpark Kubbeweg in Biddinghuizen (€133,18 per maand.)
Dashboard
Powerpeers heeft de droom ‘de Nederlandse energiemarkt persoonlijker, eerlijker en duurzamer te maken’. Van Powerpeers, overigens een merk van het grote Vattenfall, krijg je een energiedashboard, waarop je kunt zien waar jouw groene energie vandaan komt. Dat kan bijvoorbeeld komen van een dak in Utrecht, of van sunpowerpanels in Lutjewinkel.
PureEnergy wil Nederland graag mooier maken, door de winst te investeren in Hollandse groene projecten. Het bedrijf zegt de enige energieleverancier in Nederland te zijn die alleen 100% groene stroom levert uit eigen windmolens en zonnepanelen.
Een andere nieuwe leverancier is Vrijopnaam, een voormalige start-up, die inmiddels in de groeifase is beland. Vrijopnaam stelt zijn klanten in staat zonnepanelen te plaatsen op de zonnevelden die hij ontwikkelt.
Op zijn energieprijsvergelijker Gaslicht.com ziet Ben Woldring hoe deze nieuwe partijen de strijd aangaan met traditionele reuzen zoals Nuon, Eneco, Essent of Engie. 'Het is een zeer concurrerende markt', zegt hij. 'De ranglijst van goedkoopste aanbieders wisselt snel. Maar de nieuwe milieupartijen zitten geregeld in de top. Het zijn denk ik gepassioneerde ondernemers, maar die wel graag willen dat het kasboekje aan het eind van de dag klopt.'
Prijs
Consumenten die een nieuwe energieaanbieder zoeken, zijn vooral prijsbewust. Op vergelijkingssite Gaslicht.com zocht de afgelopen twaalf maanden slechts gemiddeld 1,5% van de bezoekers op groene stroom uit Nederland. Woldring: 'Maar dat betekent niet dat bezoekers niet geïnteresseerd zijn in groene stroom uit Nederland. Om te kiezen voor een groen pakket hoeven ze niet per definitie het filter te gebruiken. Als er in de top vijf echt groene pakketten staan, worden die veel afgenomen. Het percentage van 1,5 laat wel zien dat de meeste Nederlanders primair geïnteresseerd zijn in de laagste energierekening per maand. Dat het daarbij groene stroom uit Nederland betreft, is dan mooi meegenomen.'
Dat geeft Bas Wijnen, een van de oprichters van energieleverancier Vrijopnaam, direct toe. 'Veel mensen vinden het milieu natuurlijk belangrijk, maar argument een, twee en drie om een aanbieder te kiezen, is toch de prijs. Daar ben ik eerlijk in. Door hoog in de lijstjes te staan zetten we ons op de kaart. Maar onze klanten komen vooral vanaf onze website binnen.'
Dat Vrijopnaam en andere supergroene aanbieders van stroom kunnen concurreren met de stroom die in grote reguliere centrales wordt opgewekt, komt door de SDE-stimulering, waarmee de overheid alleen al dit jaar de wind- en zonnestroom met €12 mrd stimuleert. Jaarlijks wordt dit bedrag opnieuw bezien.
Landbouw
Als je op de site van Vrijopnaam klikt op ‘herkomst van onze energie’, straalt een grote zon je tegemoet. De stroom is afkomstig van de zes parken die het bedrijf heeft ontwikkeld. Verdere uitbreiding is een taai proces. Net als bij de plaatsing van windmolens groeit ook de weerstand tegen velden met zonnepanelen. Bas Wijnen: 'Je hebt niet zo een-twee-drie een vergunning, hoewel we zoeken naar gronden waar geen hoogwaardige landbouw kan plaats hebben. Anders zou dat ook weer tegen onze filosofie van duurzaamheid indruisen.'
Klanten van Vrijopnaam kunnen op de parken voor eigen gebruik zonnepanelen laten plaatsen. Wijnen: 'Niet iedereen die dat wil, kan op z’n eigen dak zonne-energie opwekken. Bijna driekwart van de daken is daar niet geschikt voor. Ze wonen in een appartement of in de schaduw van een boom. Maar bij ons kunnen ze daarvoor wel terecht.'
Voor de stroom die ze daar opwekken, ontvangen zijn klanten de marktprijs van stroom terug. Die ligt tussen de 6 en 8 cent per kWh. Dat is minder gunstig dan het salderingssysteem voor mensen die zonnepanelen op hun eigen dak hebben geplaatst. Die krijgen de verkoopprijs van stroom, dus inclusief belastingen en heffingen, terug. Die bedraagt rond de 20 cent per kWh. Dat zorgt voor een hoger rendement en kortere terugverdientijd.
Volgens recente cijfers van het CBS steeg vorig jaar de hoeveelheid in Nederland opgewekte zonne-energie met 30%. Maar op het totale Nederlandse energieverbruik nemen wind en zon nog een heel bescheiden positie in. Samen leveren ze nog geen 3%.
Bas Wijnen: 'Maar minister Wiebes heeft aangekondigd dat dit salderingssysteem vanaf 2020 gaat veranderen. Het ziet ernaar uit dat ook voor mensen met panelen op hun dak het teruglevertarief omlaaggaat. Dat gaat dan onze richting uit.'
Ben Woldring (Gaslicht.com): 'Het probleem is eigenlijk dat mensen zonnestroom opwekken als ze niet thuis zijn. Dat leveren ze aan hun leverancier die op dat moment ook geen grote vraag bij consumenten ziet. En ’s avonds hebben deze mensen gewoon stroom van het net nodig. Dat probleem zou opgevangen kunnen worden met powerwalls, dus grote accu’s waar je je stroom van overdag kunt bewaren voor in de avond. Die zijn nu nog heel duur, tot €9000, maar zullen in de toekomst goedkoper worden. Dan sla je je eigen stroom op en is de overheid af van de kosten van het salderen.'
Het zijn steeds nieuwe vergezichten in de zoektocht naar een groenere en gezondere leefomgeving. Ondernemers met passie en geloof - en geholpen door subsidies - brengen een nieuwe bedrijfstak op gang. Voordelen zijn de werkgelegenheid en de bewustwording bij de consument dat het licht niet alleen vandaag, maar ook morgen aan moet gaan. Wel is de weg naar duurzaamheid nog lang. Op het totale energiegebruik in Nederland komt er minder dan 3% van wind en zon. Zonnestroom bedraagt slechts een half procent van het totaal.