Minder energieverspilling dankzij datagebruik

Gebruik van meterstanden uit de slimme meter: kwartierwaarden

Dinsdag 30 januari 2024

Inmiddels hebben meer dan 7,6 miljoen huishoudens (>94%) een slimme meter in huis waarmee het verbruik van elektriciteit wordt bijgehouden. Dat je hierdoor je verbruik veel beter kunt volgen en besturen, weten inmiddels veel gebruikers van de Vrijopnaam-app. De slimme meter kan ook worden gebruikt om toekomstig verbruik beter te voorspellen. Een goede voorspelling voorkomt verspilling van elektriciteit. En dat is beter voor iedereen.

Hoe werkt het elektriciteitsnetwerk? 

Stroom wordt opgewekt in een zonnepark, wind- of elektriciteitscentrale. Vervolgens wordt deze stroom vervoerd en verdeeld over huishoudens en bedrijven, waar de stroom uit het stopcontact komt. Het transport van stroom gaat via het landelijke elektriciteitsnetwerk. Via de kabels van dit netwerk loopt stroom die we verbruiken, maar ook stroom die we zelf produceren (bijvoorbeeld met zonnepanelen).

TenneT, de landelijke beheerder, zorgt voor balans op het netwerk. Dat wil zeggen dat het verbruik en de productie van stroom altijd (nagenoeg) gelijk moeten zijn. Als dit niet in evenwicht is, dan is sprake van onbalans.

Wat is onbalans?

Via het elektriciteitsnet worden grote hoeveelheden stroom vervoerd, om iedereen dagelijks te voorzien. We kunnen vandaag de dag nog maar weinig stroom opslaan voor later verbruik. Daarom moeten het verbruik en de productie van stroom zo goed mogelijk op elkaar worden afgestemd, op elk moment van de dag.

Als het evenwicht tussen verbruikte stroom en geproduceerde stroom verstoord raakt, bijvoorbeeld omdat het onverwacht gaat waaien, is sprake van onbalans. TenneT moet in dat geval stroombronnen bij- of juist afschakelen. Als de voorspelling niet klopt en een overschot ontstaat, is deze energie verloren. Dat is natuurlijk zonde. Andersom, als er een tekort is, moet TenneT energie bijkopen op het laatste moment. Dat gebeurt vaak tegen een hoger bedrag, waardoor ook hoge ‘onbalanskosten’ ontstaan. Kortom: hoe beter de voorspelling, hoe slimmer ingekocht kan worden. Dit heeft minder verspilling en minder kosten als gevolg.

Wat gebeurt er als er onbalans is?

Energieleveranciers voorspellen hoeveel stroom wordt verbruikt en geproduceerd door de groep klanten die zij bedient. Vervolgens regelt de netbeheerder hoeveel stroom moet worden geproduceerd om in de totale vraag te voorzien. Hierbij wordt rekening gehouden met seizoensinvloeden, zoals zonnige dagen waarop veel zonnestroom wordt opgewekt.

De voorspelling van vraag en aanbod op korte termijn wordt steeds lastiger, doordat ons dagelijkse stroomverbruik veranderd is door de jaren heen. Zo hebben we vaker een warmtepomp in huis of rijden we een elektrische auto. Dit zorgt voor een hoger stroomverbruik in een korte periode (piek). Daarnaast zijn we meer zelf gaan opwekken met zonnepanelen op ons dak. Deze veranderingen maken een accurate voorspelling van het verbruik steeds moeilijker. In tegenstelling tot vroeger (piekje in de ochtend en avond, laag verbruik ’s nachts).

Slimme meters kunnen helpen

Terug naar de slimme meters. Grote kans dat jij er thuis ook een hebt. In deze meter zit techniek om bij te houden hoeveel je verbruikt en opwekt. Deze data gebruiken we om je inzicht in je verbruik te geven via de Vrijopnaam-app. Dezelfde data kunnen worden ingezet voor het beter voorspellen van het verbruik. Deze data mogen (en willen) we niet zonder jouw toestemming gebruiken. Daarom vragen we je toestemming om jouw (geanonimiseerde) verbruiksdata in te zetten voor het beter voorspellen van vraag en aanbod.

Hoe kun jij hierbij helpen?

Door toestemming te geven voor het gebruik van slimmemeterdata voor het voorspellen van verbruik en eventueel productie help je mee aan het voorkomen van energieverspilling en hoge onbalanskosten.

Via de Vrijopnaam-app kun je toestemming geven en verspilling van energie helpen voorkomen. Zie ook afbeelding onderaan de pagina. 

Heb je vragen over het gebruik van data door Vrijopnaam? In onze privacyverklaring lees je hoe we met jouw data omgaan. Je mag natuurlijk ook contact met ons opnemen als je nog vragen hebt over dit onderwerp.